به گزارش گروه رسانه ای ایران – گرا؛ کوه های گیلان در حدفاصل رودخانه سفیدرود تا آستارا و اردبیل قراردارند. شهرستان رشت در شمال، دره رودخانه سفید رود در شرق، رودخانه قزل اوزن و شهر آب بر در جنوب، و شهر خلخال در جنوب غربی این ناحیه قرار دارند.
قلل مهم این منطقه شامل سماموس، شاه معلم، سفید کوه، پشته کوه، بغروداغ و لاس پشته می باشد.مبدأ حرکت ارتفاع کمی دارد، بنابراین برای رسیدن به یک قله با ارتفاع ۳۰۰۰ متر نیاز به شب مانی دارید
قلل زیبای دیگر این منطقه نیز شامل آسمان کوه، گدوک، ناتشکوه، گردسایه، سرک، آسمان سرا ، کله قندی با ارتفاع کمتر از ۲۶۰۰ متر اما مسیری مملو از زیبایی همراه جنگل، رودخانه و سنگ لذت کوهنوردی را دوچندان می کند.
قله آسبیناس
از روستای گیلده ابتدای گردنه حیران در جاده آستارا به اردبیل قله بسیار زیبای آسبیناس قرار دارد که تقریبا با حدود ۶ ساعت کوهپیمایی گام بر قله می نهیم. قله آسبیناس ارتفاعی کمی بیشتر از ۲۰۰۰ متر دارد اما مجاورت با منطقه اسب هونی و آبشار لاتون از یک طرف و دره زیبای فندق لو در اردبیل، آن را خاص می کند، البته می توان از کوته کومه هم این قله را صعود کرد.
اگر بخواهیم از آسبیناس شروع یک کوهنوردی بر خط الراس داشته باشیم، از آسبیناس وارد منطقه سوها با دریاچه کوچک زیبایش در ارتفاع ۱۵۰۰ می شویم . در ادامه به کوههای خان بلاغی ، سنگر ، حصار بلاغی و ارگنه با ارتفاع ۳۱۰۰ متر که از کوههای منطقه لیسار هست ، خواهیم رسید .این ارتفاعات بدلیل دوری از مرکز گیلان و فقدان کروکی یا نقشه ای مدون از مسیرهایشان کمتر در تقویم ورزشی گروه های کوهنوردی قرار می گیرند .
قله بغروداغ
بعد از گذشتن از ناحیه حصار بلاغی ، کوههای تالش یا بهتر بگویم البرز ، بطور متوسط ۵۰۰ تا ۷۰۰ متر ارتفاع گرفته و وارد محدوده بزرگ بغروداغ می شود . قله بغروداغ ، نامی آشنا برای کوهنوردان گیلانی است و اغلب گروههای کوهنوردی ، حداقل یکبار هم که شده به این قله زیبا و بزرگ صعود نمودند. از بالای قله ، دریاچه زیبا ی نئور در جهت شمال غربی و اندکی آنطرف تر کوه بزرگ سبلان با برفهای همیشگی اش به خوبی نمایانند . این دریاچه آب شیرین در شمار معدود دریاچه هایی در جهان هست که در ارتفاع ۲۵۰۰ متری قرار دارد. بغروداغ را باید دید، دیواره وسیع شرقی ، ییلاقات رویایی عباس یوردی ، کلنگ ویل ، چورن و . . . زیبایی خاصی بخصوص در ماه های خرداد و تیر بدلیل وجود دشت های وسیع شقایق به این کوه و محدوده آن داده است .
قله تیلار
از فراز قله بغروداغ ، در فاصله ای نه چندان دور به سمت جنوب که بنگریم ، کوه زیبای تیلار خودنمایی می کند و حدفاصل این دو قله دره بزرگ سله یوردی با رودخانه اش ، قرار دارد. کوه دو کوهانه تیلار با روستای زیبای گُل در ضلع شمال شرقی اش ، واقعا” ارزش دیدن را علی رغم دشواری رسیدن با ماشین تا منطقه تاریخی آق ولر و پای کوه را دارد.
در حد فاصل قله تیلار تا جاده اسالم به خلخال ( گردنه الماس) ، قله عجم داغ با ارتفاع کمی بیش از ۳۰۰۰ متر قرار دارد. البته قله های فرعی تر سوته سر کوه و کلارو با مراتع و ییلاقات شان از زیبایی فراوانی بهره مند هستند. جاده اسالم به خلخال که از کناره دره و رودخانه موسوم به ناو کشیده شده است ، در بالاترین نقطه خود یعنی مرز طبیعی استان های گیلان و اردبیل ، از آبادی های لرزده ، چاره سو و کرمون می گذرد .
در بالای کوههای این منطقه از سنبل کوه تا قله پیلم شاندرمن هر گاه که به سمت گیلان نگاه می کنید ، جاده های متعدد و ریز ودرشتی را می بینید که با شکافتن جنگلها در بکرترین نواحی تا ارتفاعات بالای ۱۸۰۰ متر کشیده شده اند . جاده هایی که برای تخریب جنگل و بهره برداری از چوب درختان احداث شده و در این میان نابودی اکوسیستم گیاهی و حیات جانوری را به دنبال دارد.
از بالای سنبل کوه در ضلع جنوبی گردنه الماس ، قله بلند پیلم نمایان است. یال طولانی بین این دو کوه که از زیبایی خاصی برخوردار است ، قله های تیرف و خیل گاه را در خود جای داده است . در حرکت به سمت جنوب از روی این یال هرگاه به راست نگاه کنیم کوه ۳۳۰۰ متری آغداغ در طرف دیگر دره شاهرود بخوبی دیده می شود.
در پایین دست هم آبادی های کوچک و بزرگ منطقه خلخال از قبیل مجره، خمس، اسکستان و کلور قرار دارند. در چشم اندازهای سمت چپ هم تا چشم کار می کند جنگل زیبا و گاهی جاده ای زشت در میان آن، دیده میشود. با گذر از ارتفاعات پره سر، با کمی دقت می توان کوه معروف برزه داغ را دید که به ندرت از روستای زیبای ارده در منطقه پونل از طرف گروه های کوهنوردی صعود می شود.
از بلندای کوه ۲۸۰۰ متری پیلم ، قله شاه معلم در طرف دیگر دره بزرگ ماسوله خانی کاملا” مشخص است . البته مابین این دو قله ، دو دره بزرگ رودخانه های شاندرمن و ماسوله خانی وجود دارد و همچنین بر سر خط الراس اصلی دراین ناحیه ، دو کوه برزه دار و گاولگاه . وجود مراتع خوب ، هوای دلپذیر و چشمه های فروان، زیبایی ییلاقات و ارتفاعات این مناطق را دو چندان نموده است . در گذشته نه چندان دور دریاچه ای کوچک موسوم به خشکه دریا درمیان جنگل های همین مناطق وجود داشت که متاسفانه بدلیل کمبود منابع آبی تغذیه کننده آن در سالهای اخیر ، دریاچه رو به خشکی نهاد .
حال که وارد محدوده کوه های ماسال و شاندرمن از کوه های گیلان شده ایم، کوه خندیله پشت از قله های پر طرفدار است. یال بلند و جبهه شمالی شاه معلم با چند قله تقریبا” هم ارتفاع و همچنین توریشوم(شدول داغ) ، دهرا، کوانه و چند ارتفاع کوچکتر در آن سوی دره ماسوله خانی بخوبی دیده شده ولی به دلایل دوری راه و عمق زیاد دره به ندرت از این سمت (منطقه ماسال) صعود می گردند.
کوه های ماسوله
بدون تردید منطقه ماسوله به عنوان یکی از قطب های اصلی کوهنوردی در استان گیلان به شمار می رود. وجود کوه های بلند، راه مواصلاتی آسان ، شهرک تاریخی ماسوله و چشم اندازهای زیبای منطقه، موجب شده تا هر هفته کوهنوردان زیادی از شهرهای مختلف استان و حتی نقاط دور کشور، قدم به کوه های این ناحیه بگذارند .
شاه معلم، آسمانکوه، لاسه سر، توریشوم، کله قندی قله هایی هستند که در تمام فصول سال پذیرای کوهنوردان زیادی اند . دیواره های سنگی موجود در مناطقی از قبیل قلعه بن و کوه روبار همواره علاقمندان به رشته سنگ نوردی را به خود جلب میکند. آسمان کوه دومین قله منطقه، درست در سمت جنوب ماسوله قرار دارد که دارا ی دیوار های سنگی جالبی در سمت شمال شرقی خود است. یال بلند این کوه که در دو طرفش منطقه طارم استان زنجان و جنگلهای انبوه گیلونده رود (فومنات) قرار دارد ، در ادامه به کوههای گرداب و دیزاب می رسد .
از بالای هرکدام از این دو کوه ، قله معروف لاس پشته بخوبی دیده میشود. لاس پشته هم به مانند تیلار، یک قله اصطلاحا” دو کوهانه است. مُل بهار کوهی تقریبا” هم ارتفاع لاس پشته و در کنارش با ارتفاع ۲۶۷۰ متر قرار دارد. ییلاقات پرآب تکاب، کمبو، دایله سر، مین جانی و بازار در ضلع شمالشرقی و شرق این کوه، در بهار هرسال پذیرای چوپانان زیادی از مناطق روستایی فومن و شفت و همچنین گاهی اوقات از طارم هست .
از قله لاس پشته به سمت جنوب شرقی، پشته کوه رودبار بخوبی دیده میشود و یالی پهن و زیبا این دو کوه را به هم متصل می نماید .
پشته کوه با ارتفاع تقریبی ۲۸۶۰ متر بلند ترین قله منطقه رودبار هست که دارای یک یال بلند سنگی بوده ، یالی که یک سمت آن دره بزرگ قزل اوزن و سمت دیگرش ( شمالی) دره میان دیار و جوردیار قرار دارد و در آن سوی دره، کوههای نهراب، ونی و اسلار سه کوهی که معمولا” گروه های کوهنوردی از روستای امام زاده ابراهیم شفت اقدام به صعود آنها می کنند .
ضلع شمالی پشته کوه دارای دیواره های سنگی خوبی بوده که با توجه به قرار گرفتن گوسفند سراهای پرآب متعدد در نزدیکی آن از قبیل گرداب و شمرچال می تواند مورد توجه سنگنوردان قرار گیرد . از پشته کوه دویال طولانی شرقی و شمال شرقی به سمت دره بزرگ سفیدرود سرازیر می گردد. که اولی پس از عبور از کوه های الیکان و خرس خال وارد دره کوشک در بالا بازار شهر رودبار میگردد و دومین یال (شمال شرقی) از طریق ییلاقات لشکرگاه و سلانسر به رستم آباد میرسد . البته در میان همین دو یال با تغییر مسیرهایی نه چندان زیاد قله های نارنج کل ، دوشاخ ، تجر، سرک و کراسر قرار دارند.
دره بزرگ و آباد سفیدرود ، کوه های البرز را تا ارتفاع ۴۰۰ متری پایین می آورد. ادامه کوه های گیلان در این ناحیه از دو سمت شمالی و جنوبی رودخانه سیاهرود امتداد دارد . رودخانه ای که از ارتفاعات عمارلو و رحمت آباد سرچشمه می گیرد. در سمت جنوب رودخانه قله های شاخص آسمانسرا ، انبارجکول ، گاوکل ، سردگاه ، بزبره ، چرمکش و آسمانسرای لوشان قراردارد. دیواره طولانی و بلند دوگاه ، چشمه های بزرگ و دیدنی دوگاه و کوره و جنگلهای عمیق علی سرا و چشمکی در ضلع شمالی کوه گلوزن و سردگاه در همین ناحیه (ضلع جنوبی رودخانه و دره سیاه رود) است
در ایران بیش از ۴۰۰۰ قله برای صعود وجود دارد و اگر محدود به یک منطقه باشیم، صعود های بسیاری را از دست می دهیم./
