از گزینه های مختلف اقامتی در ییلاقات ماسال میتوان کلبه های چوبی، اقامتگاههای بومگردی، هتل، ویلا ها، مهمان سرا و همچنین برپایی کمپ را نام برد. توجه داشته باشید که بهغیر از چند دکه، امکانات دیگری برای تهیه غذا در این ییلاقات در دسترس نیست؛ پس مواد غذایی لازم برای آشپزی را بههمراه داشته باشید. بهترین زمان سفر به ییلاقات ماسال از ماه اردیبهشت تا اواسط پاییز است.
ییلاق اولسبلانگاه
ییلاق اولسبلنگاه، مشهورترین و زیباترین ییلاق ماسال در ارتفاع ۱,۴۹۰ متری از سطح دریا و ۲۷ کیلومتری شمال غرب شهر ماسال قرار دارد؛ ییلاقی خوش آب و هوا که گردشگران بسیاری را در تمام فصول سال بهخصوص روزهای گرم تابستان بهسمت خود میکشاند. اولسبلانگاه به «محل روییدن درخت ممرز» ترجمه میشود؛ دلیل نامگذاری این ییلاق نیز وجود درختان ممرز در کنار درختان راش و بلوط است.
اقامت در کلبههای چوبی با سقفهای حلبی رنگ، تماشای پدیده اقیانوس ابر و پیادهروی و گشتوگذار در طبیعت از بهترین تفریحاتی است که میتوانید در اولسبلانگاه تجربه کنید؛ ییلاقی که تجربه زندگی سنتی روستایی را به شما ارائه میدهد.
ییلاق سوچاله
ییلاق سوچاله یا سوئه چاله، به خانه های رنگارنگ دو طبقهای خود مشهور است. این ییلاق در ۲۵ کیلومتری جنوب ماسال و در فاصله ۱,۸۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. سوچاله با غروب های رویایی و بینظیر، مناظر بکر و جادویی و فضای مهآلود، مکان مناسبی برای پیاده روی عصرگاهی و عکاسی است. سوچاله در زبان محلی بهمعنای مکانی است که گیاه گلپر و خنجری در آن میروید.
ییلاق تلارگاه
تلارگاه، ییلاقی با چشمانداز هایی بیبدیل از جنگل، دره، مه و ابر و همچنین دشت های سرسبز و زمردین است؛ جاذبه ای به دور از هیاهوی شهری که فرصتی فوقالعاده برای گذراندن تعطیلاتی در آرامش و به دور از اینترنت و گوشی های هوشمند به شمار میرود.
ییلاق اسپی دشت
تصویر ییلاق اسپی دشت، از ییلاقات محبوب در میان گردشگران در ماسال، با اسب هایی گره خورده است که در طبیعتی سرسبز، آزادانه در حال دویدن هستند. در این ییلاق میتوانید به تماشای پدیده اقیانوس ابر بنشینید؛ زمانی که ابرها در درههای مرتفع به هم میپیوندند و چشماندازی خارقالعاده خلق میکنند.
ییلاق واشیار
ییلاق واشیار در کوه های سرسبز ماسال و در بخش شاندرمن قرار دارد. از مشهورترین جاذبه های دیدنی این ییلاق میتوان به آبشار واشیار اشاره کرد؛ آبشاری که مکانی مناسب برای گذراندن یک روز گرم تابستانی و آبتنی است.
ییلاق شالما
ییلاق شالما در فاصله ۱۲ کیلومتری غرب ماسال قرار دارد؛ روستایی با طبیعت بکر و سرسبز که مردم محلی، آن را سرچشمه آب ها میدانند؛ زیرا پنج چشمه در دل شالما از زمین میجوشد و دو رود شالما و چسلی در آن به یکدیگر میپیوندند. دسترسی به شالما از مسیر ییلاق اولسبلنگاه میسر است.
ییلاق خشکه دریا
ییلاق خشکه دریا در درهای با طبیعتی بسیار زیبا در فاصله حدود ۴۰ کیلومتری غرب ماسال در منطقه شاندرمن قرار دارد. این روستا در ارتفاع ۱,۵۰۰ متری از سطح دریا، در میان کوه های دشته واقع شده و محل تلاقی چند رود پرآب است. خشکه دریا دو مسیر دسترسی دارد؛ یکی مسیر ییلاقات ماسال و دیگری جاده امامزاده شفیع شاندرمن. هر دو مسیر دسترسی به این ییلاق نیازمند چند ساعت پیاده روی هستند.
سایر ییلاقهای ماسال
ییلاق ملومه بند، ییلاق خندیله پشت در احاطه کوه های بلند (منطقه ای کوهستانی با آب و هوای بسیار سرد)، ییلاق خان بند، ییلاق شنبه راه (ییلاقی سرسبز در کنار کوه با امکان اقامت در کلبه های چوبی)، نسا، خریدول، سیاهدول، گامیشیان، گنذر و لیپا از دیگر ییلاقات ماسال هستند که با طبیعتی بکر و دست نخورده، مکان مناسبی برای گذارندن تعطیلات هستند.
شاندرمن
شاندرمن منطقه ای بکر و زیبا است که در گذشته، محل عبور کاروان ها بهسمت تالش شمالی و خلخال بود و بهعنوان قدیمیترین منطقه شاه نشین ماسال شناخته میشود. برای دسترسی به شاندرمن از رشت باید از شهرهای تولمشهر (بازارجمعه)، صومعه سرا، طاهرگوراب و ماسال عبور کنید یا از طریق پیربازار به طرف ضیابر بروید تا به شهر زیبای شاندرمن برسید. شاندرمن مانند: ییلاق اولسبلنگاه، یکی از محبوب ترین جاهای دیدنی گیلان به شمار میآید که امکان اقامت در کلبه های چوبی در آن فراهم است.
شاندرمن با حدود ۴۰۰ کیلومتر مربع وسعت، از شمال به شهرستان رضوانشهر، از غرب به شهرستان خلخال، از شرق به شهرستان صومعه سرا و از طرف جنوب به بخش مرکزی ماسال محدود میشود. رودخانه مرغک، روستای تاریخی بیتم با دارالحکومه تاریخی، ییلاق سیفی، ییلاق شاله راه، ییلاق اورما و پنجشنبه بازار شاندرمن ( از قدیمی ترین بازارهای سنتی گیلان با عرضه انواع صنایع دستی مانند: گیروه (جوراب پشمی)، چنگیله (دستکش پشمی)، شاله شکه و شاله شوار و انواع زین و یراق اسب دستبافت) از دیدنی های شاندرمن هستند؛ منطقه ای که روستای زیبای «سیاهمرد» را نیز در خود جای داده است.
دشت النزه
دشت النزه یکی از زیباترین مناطق ییلاقی و بکر گیلان در شهرستان ماسال است که در بین کوه های بلند شاندرمن قرار دارد. آب و هوای دل پذیر، درختان افرای ۲۰۰ ساله و درختان میوه، کوه های بلند اطراف دشت، صدای آب چشمه های جاری، صدای پرندگان، گوسفندان و عبور گله اسب های وحشی از جمله دلایلی هستند که گردشگران را به سمت این دشت میکشانند؛ ییلاقی با خانه های سنتی و بخاری های هیزمی که با سفر به آن، گویی به گذشته سفر کردهاید. بخشی از مسیر دسترسی به دشت النزه، جاده آسفالت و بخشی دیگر، جاده خاکی است؛ به همین علت باید این مسیر را با ماشین های مخصوص کوهستان طی کنید.
غار آویشو
غار آویشو در ۴۰ کیلومتری جنوب غربی شاندرمن در ارتفاع حدود ۱,۳۰۰ متری از سطح دریا و در نزدیکی روستا های «چاله سرا» و «انده چر» واقع شده است؛ غاری که در میان غار های ماسال، بهعنوان بزرگترین غار شناخته میشود. آویشو به معنی محل فرورفتن آب است و به نظر میرسد این غار، نامش را از چشمه ای در اطراف خود گرفته است. برای دسترسی به این غار باید در ابتدا به شاندرمن بروید؛ سپس به سمت روستای سیاه مرد و از آنجا به روستای چاله سرا حرکت کنید. از کنار بقعه «درویش شاه امیر»، راه غار را در پیش بگیرید.
قدمت غار آویشو با ۷۴۰ متر طول و ۱۵۰ متر عمق به تخمین زمینشناسان به ۷۵ میلیون سال قبل بازمیگردد؛ غاری آهکی و آبی که در اثر عمل کرد آب های جاری روی این سنگها در مدت زمان بسیار طولانی شکل گرفته و در فهرست میراث طبیعی ملی کشور به ثبت رسیده است. اشکال متنوع آهکی و قندیل های چکیده سنگ (استالاگمیت) و چکنده سنگ (استالاکتیت) از دیدنی های غار آویشو هستند. برای بازدید از آویشو نیاز به تجهیزات غارنوردی نیاز دارید و بهتر است بههمراه تور و راهنما از این غار دیدن کنید.
غارهای اسرارآمیز و متعدد منطقه باستانی اسبه ریسه، غار چسلی، غار کلچال و غار خندیله پشت از دیگر غار های معروف ماسال هستند.
آبشارهای ماسال
ماسال در ارتفاعات شمالی کشور واقع شده است و رود های خروشان و پرآب بسیاری دارد؛ رودهایی که از ارتفاعات اطراف ماسال سرچشمه میگیرند و در مسیر خود با پستی و بلندیهای فراوانی روبهرو میشوند. به همین دلیل، آبشارهای متعددی در طبیعت بکر ماسال ایجاد شدهاند؛ بهطوری که برخی، این منطقه را شهر آبشارهای بلند مینامند. از آبشارهای مشهور ماسال میتوان به آبشار ویوز در نزدیکی ییلاق النزه در شاندرمن، آبشار خون با ارتفاع بیش از ۱۵ متر در ابتدای دره جنگلی خون، آبشار تولی نساء و آبشار بکر و دست نخورده رامینه با ارتفاع ۱۰ متر در ۳۵۰ متری بالای جاده رامینه (حدود ۱۰ دقیقه پیادهروی از جاده اصلی) اشاره کرد.
قلعه کول
قلعه کول با قدمتی از قرن دوم و سوم هجری قمری (دوره خلافت عباسیان) از آثار ثبت شده ملی ایران است؛ قلعه ای خشتی که امروز تنها بقایایی از آن بر فراز تپه ای طبیعی به ارتفاع ۳۰ تا ۳۵ متر از سطح زمین به چشم میخورد. قلعه کول در دهستان وشمه سرا در روستای قلعه کول (تاس کوه) قرار دارد و مسیر دسترسی آن از طریق جاده آسفالته ماسال به کیشه خانی است.
بام ماسال
برای دسترسی به بام ماسال یا ارتفاعات ماسال باید از بخش مرکزی ماسال بهسمت ارتفاعات ییلاقی اولسبلنگاه حرکت کنید تا پس از عبور از جاده آسفالته و سرسبز به آن برسید. بام ماسال مکانی بینظیر برای عکاسی و تماشای چشمانداز های بیبدیل از این منطقه تا صومعه سرا و بندرانزلی است.
منطقه باستانی اسبه ریسه
قدمت منطقه باستانی اسبه ریسه در نزدیکی روستای اسبه ریسه، به هزاره اول پیش از میلاد تا سده های نخستین اسلام باز میگردد؛ منطقه ای ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران که در آن فضا های معماری با اتاق های مسکونی و بقایای دیوارهای دفاعی و همچنین تنها گورستان منطقه گیلان با استودان هایی افقی و طاق باز (متشکل از بقایای ۲۸ گوردخمه از دوره هخامنشیان) و قطعاتی مانند لوازم نساجی، کاسه، خمره و کوزه های سفالی شناسایی و کشف شدهاند. شواهد تاریخی نشان از این دارد که منطقه باستانی اسبه ریسه تا چندین قرن بعد از ورود اسلام به ایران نیز مسکونی و پررونق بوده است.
در منطقه اسبه ریسه جاذبه های گردشگری دیگری نیز وجود دارند که در میان آنها میتوان دیواره سنگی اسبه ریسه را نام برد؛ دیواره ای که از صخره های بلند سنگ نوردی در کشور به شمار میآید. رودخانه ای خروشان نیز در نزدیکی این دیواره قرار گرفته که محل مناسبی برای تجربه کایاک سواری است.
محوطه شهرگاه ماسوله خونی
محوطه شهرگاه ماسوله خونی در روستای ماسوله خونی، در بخش مرکزی شهرستان ماسال، در استان گیلان واقع شده است؛ محوطه ای که قدمت آن را به هزاره اول قبل از میلاد نسبت میدهند. این محوطه در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.
پارک ساحلی ماسال
پارک ساحلی ماسال در مجاورت رودخانه خالکایی از مراکز تفریحی و جاذبه های گردشگری شهر ماسال به شمار میرود. از امکانات رفاهی پارک میتوان به فضای سبز، آلاچیق، مبلمان شهری و سرویس بهداشتی و همچنین وسایل بازی و قصر بادی برای کودکان اشاره کرد.
پارک جنگلی ریزه مندان
پارک جنگلی ریزه مندان با وسعتی بیش از ۲۰۰ هکتار از جاذبههای طبیعی و جاهای دیدنی ماسال محسوب میشود. این پارک با داشتن امکانات اسکان مسافران و سکوهایی که برای برپایی چادر مسافرتی تعبیه شده، محل مناسبی برای پیک نیک های خانوادگی و دوستانه، تفریح و استراحت است.
جاذبههای زیارتی ماسال
شهرستان ماسال، همچون دیگر شهرستانهای استان گیلان مملو از بقعه هایی است که در دل طبیعت بکر، آرامشی وصف نشدنی را به شما هدیه میدهند. در میان شناخته شدهترین جاذبه های زیارتی ماسال، میتوان بقعه های زیر را نام برد:
- امامزاده شفیع در روستای امامزاده شفیع در بخش شاندرمن؛ یکی از نوادگان امام موسی کاظم (ع)؛ با قدمتی از دوره صفویه و ۱۸۰ متر مربع مساحت
- بقعه آقا سید مهرعلی و سید رضا علی در روستای شالما؛ مزار دو تن از نوادگان امام کاظم (ع)؛ با مشخصههایی چون ضریح مشبک، دستساز و چوبی
- بقعه آقا سید رضا دلیجان در روستای دلیجان (دیله جان) در بخش شاندرمن؛ یکی از نوادگان امام موسی بن جعفر (ع)
- بقعه شاهزاده هاشم چسلی واقع در روستای چسلی
- بقعه سید صفیالدین میرمحله در روستای میرمحله؛ یکی از نوادگان امام موسی کاظم (ع)؛ با مشخصه هایی چون کاشی کاری در بخش های مختلف، بقعه سنگ بست
- زیارتگاه های کلکاپشت
بازار هفتگی ماسال (در روزهای شنبه)، از بازارهای پررونق استان گیلان است که در آن میتوانید انواع کالاها را خریداری کنید. فرآورده های دامی، بهخصوص پنیر و کره و ترشی های محلی و انواع و اقسام نهالها، بهویژه نهال توت از جمله کالا های عرضه شده در بازار هفتگی ماسال هستند./